تحلیلی بر سخنان جناب آقای مهندس مودودی سرپرست محترم سازمان توسعه تجارت در اولین همایش صنعت  نمایشگاهی کشور

مقدمه:

در اولین همایش "صنعت نمایشگاهی کشور" که در تاریخ 14 بهمن 1397 در سالن خلیج فارس مرکز نمایشگاههای تهران برگزار شد آقای مهندس مودودی طی یک سخنرانی جامع خطوط مشخصی را برای آینده صنعت نمایشگاهی ایران ترسیم نمودند.

نظر به اهمیت مطالب عنوان شده بر آن شدم تا تحلیلی بر سر فصل های این گفتار داشته باشیم با این امید که بستری برای توفیقات هر چه بیشتر این صنعت در صحنه های بین المللی باشد.

سر فصل ها

• ما از این پس مجوز نمایشگاه صادر نخواهیم کرد بلکه مجوز "رویداد" صادر خواهیم کرد.
• نمایشگاههایی مورد حمایت سازمان توسعه تجارت است که رویکرد صادراتی داشته باشد.
• شاخص های آماری حضور در نمایشگاههای خارجی و میزان رشد صادرات باید متوازن باشد.
• هیچ مجری نمایشگاهی نمی تواند انتظار داشته باشد که یک نمایشگاه برای همیشه به او واگذار شود.
• بحث B2B و کارگاههای آموزشی
• فاصله بین تولید کننده و مصرف کننده را کم کنیم.
• ایجاد اتحادیه صنعت نمایشگاهی کشور

1- ما از این پس مجوز نمایشگاه صادر نخواهیم کرد بلکه مجوز رویداد صادر خواهیم کرد.

اینجانب به مناسبت فعالیت خود که برگزاری تورهای نمایشگاهی خارج از کشور است مدتها به دنبال نمایشگاهی با عنوان "صنعت نمایشگاهی" در جهان بودم پس از مدتها جستجو دریافتم که نمایشگاهی با این عنوان در جهان وجود ندارد بلکه کلیه نمایشگاه­های مرتبط با این صنعت با نام رویداد (EVENT) برگزار می­شود که مهمترین آنها نمایشگاه HEAVENT پاریس و نمایشگاه IMEX فرانکفورت می­باشد با توجه به زمان مناسب نمایشگاه Heavent پاریس انتخاب شد و تقریبا کلیه مدیران سایت­های ایران در تور برگزار شده توسط گروه شرکتهای پانیذان شرکت داشتند و البته پس از بازدید از این نمایشگاه جلسه بسیار مهمی هم در سازمان UFI داشتیم که گزارش کامل آن در سایت این شرکت موجود می­باشد.

نکته جالب در این نمایشگاه آن بود که غرفه­داران در این نمایشگاه علاوه بر تعدادی غرفه­ ساز اکثر شرکتها از عوامل "رویداد" بودند از جمله شرکتهای برگزار کننده سمینار و همایش – شرکتهای مشاور صادرات و واردات – گروههای آموزشی تولید کنندگان وسائل تبلیغاتی و روشهای جذب مخاطبان به غرفه­ ها و بسیاری عوامل دیگر که مجموعا یک "رویداد" را تداعی می­کردند.

اما نکته بسیار مهمی که در این رابطه وجود دارد آن است که اجرای  بدون کارشناسی و تنها نمایش برگزاری "رویداد" نتیجه­ای که در برخواهد داشت آن است که مجریان نمایشگاهها برای گرفتن مجوز یک سخنران  را هم دعوت خواهند کرد یک مکان را هم به جلسات B2B اختصاص خواهند داد و چون باید از تعرفه­های نمایشگاهی تبعیت کنند و نمی­توانند هزینه­های چندانی در این رابطه انجام دهند و آنقدر گرفتار برگزاری نمایشگاه هستند که قطعا نتایج مطلوب در برگزاری یک "رویداد" حاصل نخواهد شد.

یک رویداد واقعی شامل جمع­ آوری مقالات در صنف مورد نظر بررسی مشکلات یکساله صنعت مرتبط- دعوت از اساتید قابل قبول – پانلهای تخصصی – دعوت از هیاتهای خارجی – برگزاری جلسات B2B واقعی – بررسی چالش­های موجود در انجمن و اتحادیه ­های ذیربط و مهمتر از همه که خروجی این رویدادها باید باشد ارائه راهکارهای مناسب با توجه به تمام مشکلات و موانع موجود است چه بسا در این راهکارها بسیاری از تهدیدها قابل تبدیل به فرصت­ها باشد.حال تصور کنید کدام مجری نمایشگاهی است که بتواند تمام یا حتی بخشی از عوامل رویداد را به درستی انجام دهد؟ به این علامت سوال این مطلب را هم اضافه کنید که تقریبا تمامی مجریان در طی سال مجری چند نمایشگاه هستند آیا برگزاری رویداد واقعی و نه رویداد نمایشی با این شرایط امکان پذیر است؟

راهکار پیشنهادی

پیشنهاد می­شود همان گونه که برای برگزاری نمایشگاه مجریانی برگزیده می­شوند برای برگزاری رویداد هر نمایشگاه هم مجریانی انتخاب شوند که توانایی و دانش انجام چنین اموری را داشته باشند و چون این رویدادها در سالن­های کنفرانس برگزار خواهد شد هیچ گونه تداخل و ناهماهنگی را با مجریان بخش نمایشگاه نخواهد داشت.از نظر هزینه­های مالی هم به نظر می­رسد اگر برای هر رویداد اسپانسری گرفته شود هزینه­های انجام یک رویداد در هر نمایشگاه هم قابل دسترسی باشد و برای سازمان توسعه تجارت هزینه چندانی نخواهد داشت.

2- نمایشگاههایی مورد حمایت ماست که رویکرد صادراتی داشته باشد.

صادرات همواره یک کلمه زینت بخش در نام سازمان توسعه تجارت از سالیان بسیار دور بوده است که طی این سالها به دلیل وجود درآمد سرشار نفت در ایران و عدم نیاز مالی کشور تمامی ساختارهای اقتصادی کشور بر مبنای واردات بوده است. اگر به قوانین تجاری کشور بخصوص در دوره قبل از انقلاب نگاهی کارشناسانه داشته باشیم درخواهیم یافت که قوانین واردات کشور بسیار جاافتاده ­تر و تجار وارد کننده کالاها از شهرت و ثروت بسیار بالاتری برخوردار بوده ­اند. پس از انقلاب این رویکرد تا حدودی تغییر نمود و عبارت زیبای «صادرات کالای غیرنفتی» جایگزین کلمه مفرد صادرات شد چرا که کلمه صادرات در ایران همردیف و همسان با صادرات نفت و میعانات گازی و مواد حاصل از آن بوده است. امروزه اگر به هر یک از مدیران رده بالای مملکت بگویند با کلمه­ صادرات جمله­ ای بسازید بدون نیاز به هیچ گونه فکر و تمرکزی حداقل 20 جمله می­توانند بسازند چرا که امروز بیش از هر زمان دیگری احساس نموده­ اند که با اتکا به درآمدهای نفتی نمی­توان مملکت ایران را اداره نمود و باید این جملات حتما در سخنرانی­ها باشد اما مقوله صادرات برای کشوری که سالیان سال ساختار وارداتی داشته است مقوله­ای نیست که بدون ایجاد زیرساخت­های لازم انجام پذیر باشد اینجانب تنها به ذکر یک مثال در این رابطه اکتفا می­کنیم.

در تمام کشورهای اروپائی مراکز فروش با نام "outlet" وجود دارد که به خصوص در مورد انواع پوشاک مصداق بیشتری دارد. در این مراکز انواع پوشاک با مارکها و برندهای معتبر جهانی با قیمتی حدود  قیمت اصلی به فروش

می­رسد فقط به این دلیل که از مدل آن یک سال یا بیشتر گذشته است. در این شرایط ما می­خواهیم مثلا کفش صادر کنیم و چون نمی­خواهیم اسمی را بیان کنیم یک کارخانه تولید کفش ایران هنوز مدل و قالب 20 سال گذشته را تولید می­کند که حتما این کارخانه­ها را می­شناسید.

آیا می­دانید چرا فرش ایران که مایه افتخار صادرات ما طی سالیان سال بوده است اینقدر دچار رکود فروش در اروپا شده است؟

هر مطلبی که در نوشتارهای اینجانب ذکر می­شود فقط بر اساس شواهد عینی یا حداکثر مصاحبه با دست اندرکاران مورد اعتماد است و اینجانب هیچگونه اعتقاد و اعتمادی به آمارهای منتشر شده ندارم. مهمترین دلیل رکود فرش ایران در بازارهای اروپا آن است که دیگر طرح و نقشه­ های قدیم مورد پسند و علاقه جامعه مصرف کننده اروپا نیست اگرچه قطعا هنر بافت و حتی طرحهای هنری و عمیق فرش­های ایران برای کارشناسان برجسته فرش هنوز هم از ارزش خاصی برخوردار است اما آیا ما فرش را برای موزه­ها و کلکسیونرها تولید می­کنیم یا قصد فروش در جامعه مصرفی جهان داریم؟

درست است که آمارهای صادراتی ما به کشورهای عراق و افغانستان و سوریه آمار قابل توجهی است اما تا چه زمان می­توان با استراتژی قدرت نظامی در منطقه و نفوذ در این کشورها کالا صادر کرد.

اگرچه در این رابطه می­توان صفحات طولانی نوشت و کتابها منتشر کرد اما برای آنکه از هدف اصلی این مقاله تحلیلی دور نشویم و در عین حال بحث مهم صادرات غیرنفتی هم بدون نتیجه­ گیری رها نشود چند نکته که در ایران خلاء آن کاملا احساس می­شود در ادامه ذکر می­شود.

ایجاد شرکتها و کارخانجات «صادر بنیان»

همانگونه که در کشور ایران شرکت­های دانش بنیان ایجاد شده است برای حصول نتیجه کامل و ایجاد یک برنامه­ریزی استراتژیک بلندمدت در حوزه صادرات غیرنفتی ایجاد کارخانجات و تولیدات  «صادر بنیان» یک امر ضروری است. چرا که نیازها، سلیقه­ ها و استانداردهای کیفی و مصرفی اغلب کشورها بخصوص در اروپا که اینجانب اشراف بیشتری در این منطقه دارم تفاوتهای عمده­ای با استانداردهای تولید در ایران دارد بخشی از موانع هم به خاطر قوانین کشور اسلامی ما است. به عنوان یک مثال بسیار ساده ممکن است تولید یک نوع مانتو با طرح­های رنگی و آخرین مد روز اروپا در ایران ممنوع باشد که این گونه هم هست یا انواع کاپشن­ها و کفش­های مردانه و زنانه چرمی که مناسب جامعه فرهنگی اسلامی نباشد در حالی که اگر این تولیدات توسط کارخانجات «صادر بنیان» انجام شود و به قصد صادرات تولید شود هیچ گونه مانعی برای تولید نخواهند داشت.

ارائه پیشنهاد ایجاد شرکتها و کارخانجات «صادر بنیان»

پیشنهاد می­شود همانند شرکتهای صنعتی ایران شهرکهای صادر بنیان ایجاد شود یا حداقل برای شروع فازهایی از شهرک­ های موجود صنعتی بخصوص در مناطق آزاد بندری با ساختار کامل صادرات ایجاد شود که شامل کلیه بخش­های صادرات باشد. این کارخانجات فقط مجاز خواهند بود کالاهای صادراتی با استفاده از آخرین مدلها و ماشین آلات و فن­آوریهای جدید کالا تولید نمایند و از قوانین خاص و تسهیلات کامل  معافیت­ها از جمله استفاده آزاد از درآمدهای ارزی بهره­ مند باشد. امیدوار هستم نگویید شبیه چنین تشکیلاتی هم اکنون در مناطق آزاد وجود دارد چون به ناچار باید کتاب دیگر در این رابطه نوشت.

یکی از روشهایی که در برخی از موارد به عنوان داروی مسکن استفاده می­شود آن است که سلیقه و درخواست های مشتریان خارجی را بگیریم و با تغییر اندک محصولات خود کالائی را بسازیم  و صادر کنیم که این روش را Localize (محلی کردن) محصولات می­نامند که این اصطلاح در نرم افزارهای کامپیوتر خیلی متداول است.

اما مگر با انجام چند تغییر در ساخت محصول می­توان در بازارهای جهانی وارد شد.

ورود به بازارهای جهانی قواعد و قوانین خاص خود را دارد.

از آنجا که ممکن است برخی از مدیران که گرایش سخت افزاری دارند و تنها به ساختمان و ابزار و نظایر آن فکر می­کنند و عمق تفاوت محصولات داخلی و محصولات "صادر بنیان" را درک نکنند به ناچار سرفصل برخی از تفاوتهای عمده این 2 مقوله را ذکر می­کنم. شاید تا حدودی لزوم ایجاد بستری برای مجموعه­ای برای تولید محصولات "صادر بنیان" مشخص شود اگر هم قانع نشدند اینجانب آمادگی دارم. تا در هر مکانی و با هر کارشناس برجسته­ای در این مورد به بحث بنشینیم.

تفاوتهای عمده محصولات داخلی و محصولات "صادر بنیان"

1- کپی رایت – یکی از مهمترین تفاوتها قانون جهانی کپی رایت است. برای تولید یک برنامه کاربردی کامپیوتری در داخل کشور تقریباً تمام یا حداقل بیش از 90 درصد تولید کنندگان از سیستم عامل­ها و برنامه­ های کپی شده استفاده

می­کنند البته چاره­ ای هم ندارند چون به راستی توان مالی برای خرید نرم افزارهای گران قیمت اورجینال را ندارند (برخی از نرم افزارها مانند اوراکل و غیره  ، هزینه  بالای یکصد هزار دلار را می­طلبد) – در مورد پوشاک – مبلمان و هر کالای دیگری 90 درصد از طرحهای خارجی کپی برداری می­شود و در بازار داخلی به فروش می­رسد حتی مارک خارجی روی محصولات می­زنند ولی برای ورود و حضور در بازارهای جهانی این امر ممکن نیست.

2- لزوم داشتن گواهینامه­ های استاندارد بین­المللی (انواع ISO) و گواهی­های ویژه کشور ها

3- لزوم مرکزی برای مارکتینگ بین­المللی (مارکتینگ با مفهوم بازاریابی تفاوت عمده دارد)

4- قوانین داخلی کشور هدف در امور واردات و نحوه دریافت مجوز ورود کالا (برای هر محصول و هر کشور متفاوت است)

5- استقرار شرکتهای EMC در کنار تولید کنندگان "صادر بنیان"

6- استقرار ماشین آلات و ابزار مدرن و نرم افزارهای پیشرفته اورجینال (غیر کپی)

7- استقرار سیستم­های گمرک، حمل و نقل

• آکادمی شناسایی محصولات با توان بالقوه صادرات

9-تبلیغات: با توجه به قوانین کشور جمهوری اسلامی ایران برای ساخت تبلیغات و تیزرهای تلویزیونی در داخل کشور و همچنین رسانه های پخش تبلیغات محدودیت هایی وجود دارد در صورتیکه اگر ساخت این تبلیغات برای پخش در خارج از کشور باشد نیازی به این ضوابط نخواهد بود یا جهت پخش تبلیغات در رسانه های خارجی مثلا در ماهواره های خارجی محدودیت هایی وجود دارد که اگر این تبلیغات برای محصولات "صادر بنیان" باشد می توان استثنائاتی را قابل بشود.

حداقل 20 مورد دیگر از تفاوتهای این دو نوع محصول را می­توان ذکر کرد .

ارائه راهکار برای ایجاد نمایشگاهها با رویکرد صادرات

در کلیه نمایشگاههای داخلی پاویونی به نام "پاویون صادرکنندگان" ایجاد شود که حتماً باید در بخش "رویداد" نمایشگاه و توسط مجریان رویداد اجرا شود چرا که این پاویون اگر قرار است به صورت نمایشی نباشد شامل برنامه­های بسیار گسترده­ای است که قبلا ذکر شد علاوه بر آن ویترین و الگوئی برای "شبیه سازی" حضور در نمایشگاههای خارجی خواهد بود. بدیهی است که اگر این رویکرد بخواهد اجرائی شود شامل برنامه­های بسیار گسترده­ای خواهد بود که در حیطه فعالیت­های یک شرکت EMC خواهد بود.

برای این منظور اینجانب طرحی را به سازمان توسعه صادرات ارائه نموده­ام که خوشبختانه مورد تأیید مدیریت محترم نمایشگاههای داخلی قرار گرفته است و قرار است برای اولین بار در کشور ”پاویون صادرکنندگان" در نمایشگاه گل و گیاه تهران ایجاد شود که بستری جهت "شبیه سازی" برای حضور موفق در نمایشگاه گل و گیاه هلند باشد که اگر این طرح بتواند موفق باشد در تمامی نمایشگاههای صنعتی ایران می­تواند اجرا شود. در حال حاضر بزرگترین مشکل در این راه توجیه این طرح برای مشارکت کنندگان و جذب صادر کنندگان بالقوه برای حضور در این پاویون است زیرا این طرح برای اولین بار قرار است که در ایران اجرا شود و هزینه­های آن باید توسط مشارکت کنندگان پرداخت شود.

ذکر این نکته بسیار ضروری است که کالاها و تولیداتی در کشور وجود دارد که خود تولیدکنندگان هم نمی­دانند که این محصول قابلیت صادرات را دارد که شواهد عینی در این مورد وجود دارد و ما راسا این مورد را تجربه و راسا برای صادرات اقدام نموده­ایم لذا تأکید بر عبارت صادرکنندگان بالقوه به همین منظور است که یکی از فعالیت­های مهم در این رابطه شناسائی محصولات و خدمات بالقوه صادراتی است همانند آکادمی­های ورزشی که استعدادها را ابتدا شناسایی می­نمایند و از دوران کودکی آنها را تحت آموزش قرار می­دهند و با تکنیک­های مدرن روز دنیا آشنا می­سازند. بدیهی است شرکتهایی وجود دارند که سابقه و تجربه طولانی در امر صادرات دارند دارای بخش­های تحقیقات بازار – نمایندگان خارجی و پشتوانه مالی قوی هستند که شاید مخاطب اصلی ما در این طرح نباشند (که البته خود این شرکتها هم روزی متوجه خواهند شد که حضورشان در این پاویون مفید است).

مخاطب اصلی در این طرح شرکتهای کوچک و متوسط (SME) خواهند بود که توان بالقوه صادراتی دارند ولی از توان مالی بالا و تجربه حضور در بازارهای جهانی به ویژه در اروپا و کلیه مسائل و عوامل بازاریابی بین­المللی آگاه نیستند.

3- شاخص­های آماری حضور در نمایشگاههای خارجی و میزان رشد صادرات باید متوازن باشد.

یکی از عوامل مهم عدم موفقیت کامل در حضور نمایشگاههای خارجی همان نکته کلیدی است که ما نمایشگاه برگزار می­کنیم . نه "رویداد".

حضور در نمایشگاههای خارجی نیازمند برنامه­های بسیار گسترده و ویژه­ای است که نقش بخش "رویداد" در حضورهای خارجی به مراتب بیشتر از نمایشگاههای داخلی است.

من از مدیران نمایشگاه­های خارجی سؤال می­کنم آیا به جز در اختیار قرار دادن فضای نمایشگاهی و ایجاد غرفه سازی و حمل بار به نمایشگاه کار دیگری انجام می­دهید؟

آیا این برگزاری یک "رویداد" در خارج از کشور است؟

همین امروز وب سایت نمایشگاههای بزرگ جهان را مشاهده کنید نام شرکتهای غرفه­دار تا پایان سال 2019 در این وب سایت از هم اکنون وجود دارد و حتی شماره سالن و غرفه، مذاکرات و تماس شرکتهای حاضر از هم اکنون توسط سیستم

 Match making وب سایت در حال انجام است خیلی از مذاکرات و توافق­های اولیه انجام شده است و در زمان نمایشگاه تنها برطرف کردن ابهامات توافق و امضای توافق نامه انجام می­شود کدام نمایشگاه خارجی است که مجوز مشارکت کنندگان از یک سال قبل صادر شده است؟ چون مبنای این نوشتار ارائه راهکار است و انتقادات ذکر شده تنها به دلیل تفهیم بیشتر راهکارهای پیشنهادی است لذا از ذکر اشکالات عدیده دیگر خودداری می­شود.

ارائه راهکار جهت حضور موفق در نمایشگاه­های خارجی

- برگزاری "رویداد" در نمایشگاههای خارجی به جای برگزاری نمایشگاه توسط مجری نمایشگاه و مجری رویداد خارجی به صورت جداگانه ولی هماهنگ

- برنامه ­ریزی و صدور مجوزهای لازم حداقل یک سال قبل از شروع  نمایشگاه به نحوی که مجریان نمایشگاه – مجریان رویداد و مشارکت کنندگان برنامه­ ریزی درستی  برای حضور موفق در این رویدادها داشته باشند.

بدیهی است مطالب فراوان دیگری نیز وجود دارد که در این بخش تنها به رئوس مهم آن اشاره شده است. مطالب مربوط به حضور در نمایشگاههای خارجی مستلزم حداقل چند واحد دانشگاهی در این رابطه می­باشد.

4- هیچ مجری نمایشگاهی نمی­تواند انتظار داشته باشد که یک نمایشگاه برای همیشه به او واگذار شود.

این جمله آقای مهندس مودودی چنان شوکی بر مجریان نمایشگاهها وارد نمود و اینجانب شخصا شاهد این واکنشها بودم که البته طبیعی هم هست و شاید شاخص­ترین جمله در سخنرانی باشد زیرا مستقیما با زندگی اقتصادی این مجریان سر و کار دارد و بقیه سرفصل­ها با آنکه بسیار کارشناسانه و مهمتر از این مطلب است شاید به این اندازه در همایش مورد بحث و گفتگو قرار نگرفته باشد.

مقدمه: بحث مالکیت معنوی یک مطلب کاملا حل شده و شفاف در همه عرصه­های تجاری جهان است. نمایشگاهها در تمام کشورهای جهان یک بخش خصوصی است که به عنوان مثال نمایشگاه فرانکفورت یکی از بزرگترین نمایشگاههای جهان است یک ساختار خصوصی و غیردولتی دارد و سهام آن در بورس فرانکفورت یکی از محبوب­ترین اوراق تجاری آلمان است و از چنان قدرتی برخوردار است که خط مشی اصلی و نقشه راه تجاری کشور آلمان از پیشنهادات و کارشناسی­های این مرکز آعاز می­شود. حتی نمایندگی شرکتهای نمایشگاهی آلمان در ایران که سالها در اختیار اتاق بازرگانی ایران و آلمان بود به لحاظ ساختار دولتی این مرکز از اتاق بازرگانی ایران و آلمان سلب و به بخش خصوصی واگذار شد. در رابطه با برگزارکنندگان نیز قوانین کاملا شفاف است این شرکتها با ثبت جهانی برند نام نمایشگاهی سعی بر آن دارند تا هر روز کیفیت برگزاری نمایشگاه خود را بهبود بخشند زیرا به خوبی آگاه هستند که اگر "رویداد" آنها به خوبی برگزار نشود دوره­های بعدی از استقبال کمتر مشارکت کنندگان برخوردار خواهند بود که زیانهای مالی بسیاری را برای شرکت به همراه خواهد داشت لذا نیاز به هیچ گونه تهدید و فشاری از جانب شرکت نمایشگاههای آلمان وجود ندارد بدیهی است که استانداردهای برگزاری نمایشگاه کاملا تدوین شده است و شرکتهای بزرگ خود بیشتر از شرکت نمایشگاههای آلمان نگران کیفیت برگزاری هستند.

نکته مهم دیگر آن است زمانی که برند یک نام نمایشگاهی جهانی می­شود دیگر شرکت برگزار کننده تمام سرمایه شرکتش را بر روی یک کشور نمی­گذارد به عنوان مثال نمایشگاه فلزات EMO یک نمایشگاه عظیم در این رابطه است اما به صورت دوسالانه برگزار می­شود آن هم نه در یک کشور. این نمایشگاه یک دوره در میلان برگزار می­شود و دو سال بعد در شهر هانوفر آلمان نمایشگاه معروف نساجی ITMA هر 4 سال یک بار برگزار می­شود دوره گذشته در شهر میلان بود و در سال 2019 در شهر بارسلون برگزار می­شود و همینطور نمایشگاه پزشکی CPHI و بسیاری موارد دیگر اگر نمایشگاه ITMA در آفریقا هم برگزار شود باز همان محبوبیت را خواهد داشت. اصولا برند ITMA آبرو و اعتبار شرکت برگزار کننده است و نه کشور ایتالیا یا آلمان.

به عنوان آخرین مثال در این رابطه شایان ذکر است که نمایشگاه کامپیوتر Cebit که یکی از مشهورترین و پربازدیدترین نمایشگاههای جهان است که هر ساله در شهر هانوفر آلمان برگزار می­شد از سال جاری دیگر این نمایشگاه برگزار نخواهد شد زیرا تحلیلگران شرکت برگزار کننده به این نتیجه رسیده­اند که طی چند سال اخیر تعداد بازدید کنندگان این نمایشگاه کاهش داشته است و پس از بررسی به این نتیجه رسیده­اند که چون کامپیوتر ابزاری برای صنایع و دیگر بخشهای خدماتی و بازرگانی است بهتر است این نمایشگاه در نمایشگاه صنعت هانوفر ادغام شود که از سال 2019 دیگر نمایشگاه Cebit پس از نیم قرن برگزاری دیگر برگزار نخواهد شد زیرا دیگر مقرون به صرفه اقتصادی نیست. ابهام دیگری که شاید برای برخی افراد وجود داشته باشد آن است که چرا نمایشگاه­هایی با این عظمت و با این همه بازدید کننده همه ساله برگزار نمی­شود؟

هدفی را که نمایشگاهها دنبال می­کنند این است که در هر نمایشگاه ماشین آلات و محصولات جدید را به نمایش بگذارند و زمانی که پس از یک سال ماشین آلات جدیدی برای نمایش وجود ندارد چه دلیلی دارد که نمایشگاه دیگری با محصولات تکراری برگزار شود.

نکته دیگر آن است که برگزار کنندگان بزرگ جهان که همه آنها عضو سازمان جهانی UFI هستند با هم در ارتباط کامل هستند و در مواردی تعاملاتی را با هم دارند. هیچ موضوع نمایشگاهی در نمایشگاههای اروپا وجود ندارد که در یک سال همزمان با هم برگزار شود به همین دلیل با هم توافقاتی را انجام می­دهند که در یک سال یک برگزار کننده نمایشگاهی را در یک کشور برگزار کند و سال دیگر مجری دیگری نمایشگاهی را در کشور دیگر برگزار کند.

در این رابطه مطالب بسیار دیگری هم وجود دارد که به لحاظ طولانی شدن از ذکر آنها خودداری می­شود.

هدف از نوشتن این مقدمه آن است که در جهان آنچه بیش از همه اهمیت دارد برند و نام نمایشگاه است و نه کشور برگزار کننده و شاید نه نام شرکت برگزار کننده چون بسیاری از افراد نام شرکت صاحب برند ایتما را نمی­شناسند. در ایران چون شرکت سهامی نمایشگاههای ایران به طور واقعی زیرمجموعه سازمان توسعه تجارت ایران است مسائل باید به صورت دیگری با توجه به شرایط موجود بررسی شود.

تحلیل موضوع مالکیت نمایشگاهها

به صورت بسیار ساده این موضوع را این گونه می­توان بیان نمود که سازمان توسعه تجارت اظهار می­دارد یک موضوع نمایشگاهی مالکی ندارد که حق مسلم او باشد و به هر صورت و کیفیتی که برگزار شود سازمان ملزم باشد مجددا به همان مجری مجوز بدهد از آن گذشته به این ترتیب تمام نمایشگاههای تهران در انحصار چند مجری خاص خواهد شد با این سیاست راه ورود برای متقاضیان دیگری که شاید خلاق­تر و توانمندتر هم باشند کاملا بسته خواهد شد و این بی­عدالتی در مورد سایر متقاضیان خواهد بود و چون دیگر فضای رقابتی هم وجود ندارد هیچ انگیزه­ای برای بالا بردن کیفیت برگزاری نمایشگاهها نخواهد بود.

از طرف دیگر مجریان به حق مدعی هستند نمایشگاهی را که شاید 15 سال برای آن تلاش کرده­ اند و از پایین­ترین سطح برگزاری به پیشرفت امروزی رسانده­ اند اگر از آنها گرفته شود یک بی­ عدالتی است.

این پارادوکس­ها همان گونه که در مقدمه ذکر شد در جهان سالها است که حل شده است که در قسمت مقدمه ذکر شد.

راهکار اجرایی

مجریان می­بایست نام نمایشگاه خود را به یک برند تبدیل نمایند و حتما در ایران و جهان ثبت نمایند که کار دشواری هم نیست و سعی نمایند کیفیت برند خود را به نحوی بهبود بخشند که اگر مجری دیگری هم انتخاب شد چون با برند قبلی مجاز به اجرا نخواهد بود اگر توانمندی لازم را نداشته باشد قطعا موفق نخواهد شد. علاوه بر آن اگر یک نمایشگاه با برند موفق و معتبر باشد در هر شهری نمایشگاه برگزار کند موفق خواهد بود.

البته بدیهی است شرکتی که در تهران سالها نمایشگاه برگزار کرده است بسیار دشوار است که در شهر دیگری آن نمایشگاه را برگزار کند ولی باید حق داد که مجری مالک یک نمایشگاه نیست و ایجاد یک انحصار برای چند مجری به صلاح این صنعت و هر صنعت دیگری نیست و ذکر راهکار فوق به جهت آن است که در صورت وقوع چنین اتفاقی  زحمات سالها کار بی­نتیجه نباشد.

توصیه دیگری که می­تواند مفید باشد این است که مجریان ایرانی با مجریان خارجی قرارداد همکاری منعقد نمایند که به طور مثال یک نمایشگاه یک سال به طور مشترک در ایران برگزار شود و سال بعد در کشور دیگر البته این پیشنهاد نیاز به کارشناسی عمیقی دارد.

اما مهمترین وظیفه سازمان توسعه تجارت آن است که مجوزهای صادره برای برگزاری نمایشگاه حداقل 2 ساله باشد زیرا در غیر این صورت هیچ امکانی برای یک مجری وجود ندارد که بتواند با مجریان خارجی مذاکره و تفاهمی داشته باشد.

همه دست اندر کاران کاملا واقف هستند که مجریان خارجی حداقل برای 2 سال آینده برنامه ­های خود را تنظیم می­کنند و ارائه مجوز قطعی 6 ماه قبل از برگزاری امکان هر گونه مذاکره و تفاهم نامه­ای را برای مجریان سلب خواهد کرد حتی اگر برگزاری نمایشگاه فقط برای ایران باشد چه رسد به ورود و تفاهم نامه برای طرفهای خارجی. از جناب اقای مهندس مودودی موکدا درخواست می­شود اگر می­خواهند حتی یک یادگار با ارزش برای صنعت نمایشگاهی از خود بر جای بگذارند صدور مجوزها را حداقل با اعتبار 2 ساله صادر نمایند زیرا ادامه وضعیت فعلی واقعا غیرقابل تصور است. اگر برقراری عدالت و شکوفائی و تحول این صنعت در دستور کار قرار دارد بسیار بجا است که این عدالت یک جانبه نباشد و راهکارهای برد – برد می­تواند استحکام و عدالت واقعی را به همراه داشته باشد.

مجریان هم آسوده خاطر باشند که اگر نمایشگاه­های خود را به نحو مطلوب و مطابق با استانداردهای شرکت نمایشگاههای تهران برگزار نمایند هیچ مدیریتی حاضر نخواهد شد که مهره­ های ارزشمند خود را از دست بدهد.

5- بحث B2B و کارگاه­های آموزشی

از مطالب مهم دیگری که جناب اقای مودودی اشاره نمودند برقراری جلسات B2B و کارگاه­های آموزشی است. از انجا که این بحث در حوزه فعالیتهای تخصصی و مربوط به مجری "رویداد" است لذا در این مورد مطالب عنوان شد. تنها نکته­ای که در این رابطه به نظر می­رسد مربوط به سازمان توسعه تجارت است که در ادامه عنوان می­شود.

جلسات B2B

هر سال از طرف مرکز توسعه بازرگانی ایتالیا اطلاعیه ه­ایی برای ما ارسال می­شود مبنی بر درخواست معرفی اشخاص و شرکتهای ایرانی که می­توانند در صنعت خاصی برای ایجاد ارتباط و خرید ماشین آلات موجود در یک نمایشگاه موثر واقع شوند این شرکتها از امکان استقرار در هتل 4 ستاره و پذیرایی به صورت رایگان برخوردار می­باشند. البته در اطلاعیه­ هایی که ارسال شده است هزینه بلیط هواپیما با شخص دعوت شده است. اگر هزینه 3 شب اقامت در هتل استقلال یا یکی از هتل­های نزدیک نمایشگاه را 2 میلیون تومان در نظر بگیریم ایا این ارزش را ندارد که با این دعوت تعدادی از خارجیان کلیدی را به نمایشگاه­های خود دعوت کنیم حتی اگر خریدی هم انجام نشود بازرگانان و مهره­های موثر در ایجاد روابط تجاری با ایران خواهند آمد و با شرایط تولیدات ایران فرهنگ ایران و بسیاری مسائل دیگر آشنا خواهند شد اگر در این سفر فقط یک فرش ایرانی هم خرید کنند به اقتصاد ما کمک شده است. شرایط کنونی ایران در وضعیتی نیست که به راحتی بتوان هیاتهای خارجی را برای سفر به ایران مجاب کرد و باید انگیزه­هایی جذاب برای این اشخاص ایجاد کرد و پس از ایجاد علاقه برای سفر هیاتهای خارجی به ایران آنان را برای خرید از محصولات ایرانی راغب نمود که این امر البته با تخصص­های مارکتینگ و روشهای تبلیغانی امکان پذیر است که بحث طولانی دارد.

ارائه راهکار اجرائی برای جلسات B2B و کارگاههای آموزشی

سازمان توسعه تجارت تعدادی اتاق را در هتلهای استقلال و اطراف نمایشگاه برای هر نمایشگاه در نظر بگیرد و در اختیار مجریان رویدادهای نمایشگاهی قرار دهد و هزینه آن را مستقیما به هتل­ها پرداخت نماید که امکان سودجویی هم برای کسی ایجاد نشود. اینجانب با اطمینان اعلام می­نمایم این مبلغ اندک هزینه نیست بلکه یک نوع سرمایه گذاری برای تمام صنایع و فرهنگ ایران است.

اینجانب رسما اعلام می­نمایم که آماده ایم تا یک روز تور تهران گردی را به رایگان برای کلیه هیات های خارجی برگزار نماییم. بدیهی است که بازدید از شهرکهای صنعتی تهران هم می­تواند در این برنامه در نظر گرفته شود.

6- فاصله بین تولید کننده و مصرف کننده را کم کنیم

از دیگر سخنان جناب آقای مهندس مودودی در رابطه با آشنایی از نزدیک مصرف کنندگان با نحوه تولید محصولات بود. گام اولیه برای این هدف برگزاری جلسات معرفی محصولات و نمایش فیلم کارخانه و ارائه توضیحات تشریحی و فنی در رابطه با محصولات تولیدی شرکت­ها است که این امکان در "پاویون صادر کنندگان" فراهم شده است و توصیه خواهد شد که شرکتهای حاضر در این پاویون یک روز را در مقاطع زمانی تنظیم شده به بازدید علاقمندان از محل کارخانه ­هایشان اختصاص دهند که به نظر می­رسد این طرح انجام پذیر باشد.

7- ایجاد اتحادیه صنعت نمایشگاهی کشور

هماهنگی بین نهادهای مختلف متولی صنعت نمایشگاهی از نکات بسیار مهم و کلیدی است از آنجا که انجمن­های مختلفی در این رابطه وجود دارد که به طور قطع آگاهی بیشتری از اینجانب دارند راهکارهای اجرائی را به انجمن­های ذیربط واگذار می­کنم تنها توصیه می­نمایم تا از تجارب کسب شده در" کنفدراسیون صنعت" که همین وظیفه را در سطحی بسیار گسترده ­تر دارد استفاده شود و چالش­های موجود در این راه و بخصوص تشکیل اولیه آن مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

سخن پایانی

تمامی امور کار، زندگی و هر عامل دیگری در این جهان از دو بخش تشکیل شده است

• سخت افزار (کلیه اجسامی که قابل لمس می­باشد)
• نرم افزار (کلیه برنامه­ها و اموری که قابل لمس نمی­باشد)

بزرگترین مشکل کشور عزیز ما این است که چون مسائل نرم افزاری قابل مشاهده و ارزیابی جامعه عام کشور نیست و آمار و ارقام برای کسی ملموس نیست کلیه افتخارات مدیران کشور معطوف به فعالیت و سخت افزارهای ایجاد شده است. زمانی که صحبت از پیشرفت­های ورزش می­شود تعداد ورزشگاهها و سالن­های ایجاد شده از اولین افتخارات محسوب میشود ولی اگر دستمزد بالائی به یک مربی خارجی پرداخت شود که افتخارات بزرگی برای کشور به ارمغان آورده است داد و فغان جامعه عامی به آسمان می­رود.

در آمار پیشرفت صنعت نمایشگاهی کشور تعداد سایت­ها و تعداد نمایشگاه­های برگزار شده به عنوان افتخارات عنوان می­شود. البته بدیهی است که سخت افزارهای پیشرفته در شکوفائی هر صنعتی نقش اساسی دارد اما عامل مهم کیفیت و خروجی­های بدست آمده از سخت افزارها است. اگر پیشرفته­ترین کامپیوترهای جهان را داشته باشیم اما قادر به برنامه نویسی خوب و کامل نباشیم  ERROR خواهیم گرفت.

آنچه باعث شد تا اینجانب 18 ساعت مداوم بدون خواب به نوشتن بپردازم فقط یک جمله بود "به جای برگزاری نمایشگاه مجوز رویداد صادر خواهیم کرد." زیرا دریافتم مدیری هست که جایگاه "نرم افزار" را به خوبی درک کرده است. و هدف افتخارات خود را معطوف به عوامل سخت افزاری نکرده است.

شاید کسانی که اینجانب را می­شناسند تصور کنند که چون من یک سیستم آنالیست کامپیوتر و رشته نرم افزار بوده­ام چنین نگاهی دارم شاید هم به طور ناخودآگاه این تفکر در من ایجاد شده است اما نوشته­های این حقیر تنها بر اساس اعتقادات و تجربیات عینی بوده است.

از کلیه کارشناسان محترم درخواست می شود تا در صورتیکه نقدی بر این نوشتار دارند با گروه شرکتهای پانیذان و آدرس ایمیل

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید  با اینجانب تماس حاصل نمایند.

پایان

.......................................................................................................................................................................

برای من اخیرا پیامی آمد که برای حسن ختام این نوشته شاید تنوعی باشد "خود اگزوپری وقتی کتاب شازده کوچولو رو نوشت می­خواست یه داستان کودکانه باشه، نمی­دونست اینقدر ایرانیا ازش نکته ­های فلسفی اجتماعی بیرون میکشند"

ناخودآگاه به یاد سخنان آقای مهندس مودودی و این نوشته­ ها افتادم.                                                

کلام آخر:

می­گویند سن 40 سالگی سال تکامل واقعی یک مرد است.

پیغمبر عظیم­ الشان اسلام هم در 40 سالگی به پیغمبری مبعوث شدند.

این روزها که سالروز 40 سالگی انقلاب اسلامی است آرزو می­کنم این 40 سال تجربه، دولتمردان کشور عزیزمان را به نهایت بلوغ و درایت رسانده باشد و از این سال به بعد ملت بزرگ و قهرمان ایران روزهای خوب و پرامیدی را پیش روی داشته باشند. از این پس هیچ اشتباهی قابل تحمل و بخشش برای این ملت نخواهد بود.

                                                                                                                             پیروز و کامیاب باشید

                                                                                                                                   سعید ناجیان